گسترش «رباط طرق» در طول زمان نشان از اهمیت آن در مشهد است
تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۵۸۶۹۲
ایسنا/خراسان رضوی یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: تداوم ساخت‌وساز و گسترش رباط طرق در طول زمان نشانه اهمیت آن منزل در نزدیکی مشهد بوده است.
رجبعلی لباف خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: طرق در جنوب شرق مشهد به دلیل برخورداری از آب رودخانه طرق از اهمیت فراوان برخوردار بوده و دلیل بارز این امر وجود محوطه باستانی با عظمت معروف به «تپه نادری» در آن ناحیه است که براساس بررسی‌های باستان‌شناسی و به استناد سفال‌های پراکنده بر دامنه‌های تپه، اقامت در آن از حدود ۷۰۰۰ سال پیش تا ۳۵۰۰ سال پیش برآورد شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: طرق در دوران اسلامی نیز اهمیت خود را حفظ کرده است به گونه‌ای که به استناد کتاب «مکاتیب فارسی غزالی» در اوایل قرن ۶ هجری قمری لشکرگاه به «تروغ» (طرق) بوده، در زمان تیموریان مصلای بزرگی در آن وادی ساخته شده و شاه عباس صفوی نیز در طرق کاروانسرایی بر روی خرابه رباطی کهن‌تر بنا کرده که در گذشته احتمالا عصر سلجوقی یا حتی قبل از آن وجود داشته است.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی اضافه کرد: گذشته از جریان رودخانه طرق که اکنون در پشت سد طرق ذخیره می‌شود. آثار و بقایای قدیمی‌ترین راه‌های مواصلاتی توس به نیشابور و نواحی جنوبی خراسان مانند بقایای راه پلکانی مجاور روستای کهنه فاضل و راه سنگ‌فرش شریف‌آباد در آن حوالی موجود است.
وی بیان کرد: در سده‌های اخیر، موقعیت طرق در مجاورت مشهد، نخستین منزل برای بدرقه و آخرین منزل برای استقبال مسافران بوده که خود ایجاب می‌کرده آن منزل از جایگاه و اهمیت زیاد برخوردار باشد. تعدد و تداوم ساخت کاروانسراها در طرق خود دلیل بر این مدعا است. براساس شواهد موجود و محتوای کتاب‌ها و سفرنامه‌ها آنچه مسلم است نخستین کاروانسرای طرق به دستور شاه عباس اول صفوی ساخته شده و بازسازی و توسعه آن‌ها در دوره‌های بعد تداوم یافته است.
لباف خانیکی تصریح کرد: مطابق کتیبه سر در ایوان ورودی این کاروانسرا در زمان شاه سلیمان صفوی سال۱۰۸۰ قمری توسط محمدتقی کرمانی احداث شده و همان‌طور که اعتمادالسلطنه نوشته، در اواسط دوره قاجار به سال ۱۲۷۸ قمری اسکندر بیک فراش‌باشی بر روی کاروانسرای دوره شاه عباسی بنای دیگری احداث و به بنای شاه سلیمان الحاق کرده است. اکنون آنچه به «رباط طرق» معروف است، مجموعه معماری مشتمل بر ۲ حیاط، یک آب انبار و یک حمام است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارد.
وی خاطرنشان کرد: نخستین بخش در سمت شرقی مجموعه، حیاط اول یا کاروانسرای اسکندر بیک فراش‌باشی است که در سال ۱۳۷۸ قمری بر روی خرابه‌های رباط شاه عباسی در ابعاد ۲۵ در ۲۸ متر در ۳ ضلع شرقی، جنوبی و شمالی آن ایوانچه‌هایی با طاق جناقی ساخته شده و ضلع غربی ایوان ورودی به حیاط دوم را در برگرفته است.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی عنوان کرد: بر میانه ضلع جنوبی حیاط اول نیز ایوانی ساخته شده که انتهای آن به یک حوض انبار منتهی می‌شود. حوض انبار از یک راهرو و یک مخزن استوانه‌ای و پلکانی تشکیل شده که از انتهای کف راهرو تا کف مخزن آب انبار ادامه یافته‌اند. گمانه‌زنی‌های اخیر در سمت جنوبی رباط و به فاصله کمی از حیاط اول منجربه پیدایش سازه آبی دیگری شده که با توجه به کیفیت فضاهای آجری با ملاط و اندود ساروج می‌تواند کاربری حمام داشته باشد.
وی ادامه داد: اصلی‌ترین بخش مجموعه رباط طرق حیاط دوم است. ورودی این بخش از جبهه شرقی از انتهای ایوان شرقی به حیاط اول باز می‌شود. این بخش از کاروانسرا که در سال ۱۰۸۰ قمری و دوران شاه سلیمان صفوی ساخته شده، خود رباطی کامل با پلان مربع به قاعده ۳۰.۵۱ متر دارای میانسرای نزدیک به مربع در ابعاد ۵.۲۳ در ۲۳ متر از نوع رباط‌های ۲ ایوانی است.
لباف خانیکی اظهار کرد: ایوان شرقی به یک هشتی و در نهایت به انتهای ایوان غربی حیاط اول راه می‌یابد و ایوان غربی به یک تالار و ۲ اطاق در طرفین تالار منتهی می‌شود. این ایوان و تالار انتهایی را به لحاظ ساختار متفاوت با ایوان مقابل، کف مرتفع و سکو مانند آن می‌توان به مثابه شاه‌نشین فرض کرد. بر هر طرف ایوان‌ها یک درگاهی با پلکان منتهی به بام و یک غرفه منتهی به اطاقی در پشت هر یک قرار گرفته است.
این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: بر هر یک از ۲ قاعده شمالی و جنوبی چهار غرفه منتهی به حجره‌ها تعبیه شده و در پشت حجره‌ها، طویله‌ها یا مالبندها به صورت سالن‌های بلند جهت نگهداری احشام ساخته شده است. در هر یک از گوشه‌ها و مدخل مالبندها سکویی مربع و مرتفع تعبیه شده که کاربری بارانداز داشته‌اند. رباط طرق در ۲۵ شهریورماه سال ۱۳۶۳ به شماره ۱۶۳۶ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: خراسان را بشناسیم استانی اجتماعی استانی سیاسی زنجان ساخته شده رباط طرق حیاط اول
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۵۸۶۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دهروسی: بازگشت رم به چمپیونزلیگ غیرممکن بود
به گزارش "ورزش سه"، دانیله دهروسی، سرمربی رم، در آستانه بازی با ناپولی با رسانه رسمی باشگاه صحبت کرد.
مربی ایتالیایی در ابتدا به وضعیت ایوان اندیکا پرداخت و حضور او در ترکیب اصلی جالوروسی را تایید کرد:"ایوان خوب است، تمرین کرد و بیش از هر چیز با صحبت هایش به وضوح نشان داد که احساس خوبی دارد، از تکل ها و درگیری ها نمی‌ترسد، او 100 درصد آماده است. او در کنار جانلوکا مانچینی شروع خواهد کرد و هر دو یک بازی چالش برانگیز را پیش رو خواهند داشت چون ویکتور اوسیمن یکی از قوی‌ترین مهاجمان جهان است."
مسابقات پیش رو؟
سخت ترین جنبه این بخش از فصل، تعداد بازی‌هایی است که در مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود. تمام تیم‌هایی که با آن‌ها روبرو خواهیم شد در سطح بسیار بالایی قرار دارند، در برخی مواقع به نیروی تازه‌ای نیاز است.
بازی ناپولی؟
بازی سختی خواهد بود اما بیایید امیدمان را از دست ندهیم، ناپولی تنها تیمی است که از نظر سطح به اینتر نزدیک است، آن‌ها سال گذشته غیرقابل پیش بینی بودند، امسال در شرایط ایده‌آلی نیستند اما همیشه تیم سرسختی هستند.
شانس کسب سهمیه لیگ قهرمانان اروپا؟
ما دوباره به رقابت کسب سهمیه لیگ قهرمانان اروپا بازگشتیم که تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسید، تیم‌های نزدیک ما قوی هستند. بازی‌های آسانی نداریم اما تجربه زیادی وجود دارد چون بازی‌های خوبی با تیم‌های بزرگ انجام داده‌ایم. در پایان فصل هر اتفاقی ممکن است.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است